A vida é como subir unha montaña, e José Paz Tejeiro, José do Sixto
(Alfoz, 1920), faino cada día, desde moi novo sobre unha bicicleta,
pero a súa especial carreira contrarreloxo comezou cando se xubilou. A
idade e as consecuencias do paso do tempo non minguaron as súas gañas de
pedalear o mundo, agora o máis próximo, e con 91 anos métese no corpo
cada día entre vinte e trinta quilómetros, «ou máis, o que se poida». Só
apea a bici cando chove. É a súa receita contra o aburrimento, que
combina co corte de pelo que lles fai a «amigos ou inimigos», antigos
clientes do seu oficio de barbeiro na casa (o seu traballo foi nunha
fábrica de madreñas), e algunha actividade agropecuaria nas leiras que
ten a familia, como a recollida de fabas na que onte investiu parte do
seu tempo. Con catro fillos e algún bisneto, os seus veciños non dubidan
en dicir que ten «un espírito novo, unha musculatura estupenda, e unhas
gañas de vivir a vida inmensas, ata as últimas consecuencias, sen
baixarse da bici».
-¿Recorda cal foi a súa primeira bicicleta?
-A primeira que comprei foi unha
Orbea, que me custou 300 pesetas, a partir de aí tiven tres ou catro,
ata a de agora. Dúranme bastante. Na mili deixeina aparcada, e despois
xa non me baixei nunca. Porque nunca tiven moto, nin coche, non me deu
por sacarme o carné, eu sempre en bicicleta. Na vida cada un ten unha
forma de ser, e o meu é isto, cando collo a bicicleta e non me aburro
nunca.
-A idade parece non pasarlle factura ou ten un corpo de ferro, hai quen pensa que está feito «un jovencito».
-[Ri]. Onte [polo luns] fixen 28
quilómetros, facía máis cando era novo, noventa ou cen quilómetros ao
día, non había montaña que se puxese por diante. Pero agora as pernas
non me aguantan moito. O médico de cabeceira xa me dixo que non force
porque, claro, a musculatura non é a de antes, pero comer como de todo,
máis agora que se pode, porque na mili pasei moita fame, dábannos un día
carne con patacas e outro patacas con carne, pero de carne nada, era
máis ben auga, un desastre. Levo andado quilómetros e quilómetros, pero
cando me xubilei empecei a tomarmo máis en serio. Saía cun grupo de
amigos, pero eses compañeiros, aínda que son máis novos ca min, están
amolados e agora vou eu só.
-¿E non ten medo? ¿A súa familia non trata de convencelo para que quede na casa?
-¿Medo? ¿A que vou ter medo? Polo
menos tres horas pola mañá para coller a bicicleta non mas quita
ninguén, só se chove quedo na casa porque non me quero mollar. E cando
vou pola estrada pasan moitos coches que me pitan porque me coñecen.
-É unha pregunta simple, pero aí vai. Cando sae na bici, ¿en que pensa?
-Vou pensando no que vou, no que
teño diante. Porque a pesar de tantos anos dándolle ao pedal nunca tiven
ningún accidente coa bicicleta.
-Vale, pero de cando era mozo a agora, o que ve non é exactamente igual, supoño.
-Si, cambiou unha burrada todo.
Antes non había estradas, había carreiros polos que andaba, camiños de
carro; agora todo son estradas boas, porque mira, se non fose así, á
miña idade, eu non podería subirme á bicicleta e botar a andar. Hai
tamén máis casas e edificios onde antes non había nada. Antes ía a
calquera parte, e agora teño uns percorridos que alterno. Por exemplo,
vou ata San Acisclo (Foz), ao criadeiro das troitas, en Fazouro, subo
ata o empalme de Ferreira (Valadouro) a Vilaude pola [estrada] xeral, e
uso moito as estradas do parcelamento, porque mira que fixeron e están
moi ben para a bicicleta.